1. Persoonlijke ontwikkeling / 21st century skills
Schaken is goed voor de ontwikkeling van de hersenen van kinderen. Het bevordert o.a. hun concentratievermogen, stimuleert hen om eerst na te denken en dan pas te doen en zorgt voor zelfvertrouwen. Schaken draagt bij aan de ontwikkeling van de volgende competenties:
- Concentratie
- Leervermogen
- Logisch en kritisch denken
- Eerst denken dan doen
- Probleemoplossend vermogen
- Zelfvertrouwen
- Vooruit denken / Plannen
- Inleven in een ander
- Risicomanagement / afwegen
- Creativiteit
- Beslissen onder tijdsdruk
- Durven beslissen
- Omgaan met veranderingen
- Spelenderwijs leren
Dagelijks beleven duizenden kinderen in de wereld erg veel plezier aan het schaken. Wat houdt hen bezig? Daar kom je eigenlijk alleen achter door zelf te gaan spelen.
Het doel is eenvoudig: verover de koning. Het draait om de ontdekkingstocht naar dat doel. Wat is steeds jouw beste zet en wat kan de tegenstander doen? In het begin lijkt alles ingewikkeld, maar je krijgt al snel door hoe de stukken samenwerken. Het leuke is de enorme variatie. Elke partij verloopt anders, omdat er miljoenen mogelijkheden zijn.
Deze ontdekkingstocht spreekt veel jeugd aan. De meeste kinderen starten al op erg jonge leeftijd en houden daarna niet meer op. Schaken is net als leren fietsen of rekenen: eenmaal geleerd, vergeet je het niet meer. Je raakt er nooit op uitgekeken. Schaken is een universele taal. Kinderen uit de hele wereld kunnen met elkaar schaken. Via internet kunnen kinderen 24/7 een partijtje schaken. Met een bord en stukken zijn er voldoende mogelijkheden in de woongemeente.
2. Sociale cohesie
Er bestaan tientallen definities van sociale cohesie of sociale samenhang. De kern van die definities is dat mensen die in dezelfde buurt wonen elkaar kennen, tegenkomen en spreken, zich betrokken voelen bij hun buurt, niet volledig langs elkaar heen leven.
Waarom is dat belangrijk? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat sociale cohesie allerlei voordelen biedt. De kans om slachtoffer te worden van criminaliteit neemt af. Risicojongeren ontsporen minder snel. Ouders die problemen hebben met opvoeden krijgen informele hulp van buurtgenoten. Bewoners zijn tevredener over hun buurt. Ouderen gaan minder vaak naar de huisarts. Mensen met een beperking functioneren beter zelfstandig. Sociale cohesie maakt buurten veiliger, leefbaarder en gezonder.
Het belang van sociale cohesie voor kinderen
Leerlingen uit verschillende sociale groepen ontmoeten elkaar steeds minder vaak in de klas. Ze worden al op jonge leeftijd gescheiden en belanden op verschillende scholen en schooltypen. Afkomst speelt daarbij nog altijd een belangrijke rol.
Daardoor groeien veel kinderen op tot volwassenen die niet hebben geleerd om te gaan met mensen die anders zijn dan zijzelf. Als die ontwikkeling doorzet, creëren we een samenleving die bestaat uit strikt gescheiden wijken, culturen en bubbles, uit mensen die elkaar niet begrijpen. Willen we dat voorkomen, dan moeten we beginnen bij de jeugd.
Bron: Trouw
Bijdrage van schaken aan sociale cohesie
Schaken is een universele taal. Mensen leren schaken is hen opnemen in een wereldwijde gemeenschap. Van oudsher zijn het in Nederland vooral kinderen uit de meer bevoorrechte buurten die leren schaken, maar de laatste jaren komt daarin verandering. Projecten in bijvoorbeeld Amsterdam-Oost en Utrecht-Kanaleneiland zorgen dat meer kinderen en volwassenen leren schaken in wijken waar dat tot voor kort nauwelijks gebeurde. Schaken is de taal die hen in staat stelt in contact te komen met nieuwe mensen, in hun eigen buurt en ver daarbuiten.
Met dank aan Hajo Schoppen, auteur van dit artikel.
3. Denksport en het kinderbrein
Studies hebben aangetoond dat een combinatie van denksport, fysieke sport en cultuur bijdraagt aan de ontwikkeling van het brein bij kinderen. Professor Erik Scherder legt het heel goed uit.
Tata Steel organiseert diverse evenementen speciaal voor kinderen tijdens het Tata Steel Chess Tournament.
4. De leer- effecten van schaken
Leontxo García vertelt in een prachtig verhaal de pedagogische waarde van schaken. De video is in het Spaans, de ondertiteling is in het Engels, die we onder de video hebben uitgeschreven. Zeer de moeite waard!